“Kanal İstanbul” layihəsi uzun illərdir müzakirə edilir. İstanbula "Çılgın Layihə" olaraq 2011-ci ildə Haliç Konqres Mərkəzində dövrün baş naziri Ərdoğan tərəfindən tanıdılan “Kanal İstanbul”un Ovçular, Küçükçekmece, Sazlıdərə və Durusu dəhlizinin əhatə edəcək. “Kanal İstanbul” ilə bağlı bilməniz lazım olanları, son vəziyyəti və digər məlumatları bir araya gətirdik. Süni bir su yolunu ehtiva edən layihənin marşrutu; tam olaraq 45.2 km uzunluğunda olacaq. “Kanal İstanbul” marşrutu Mərmərə dənizini Küçükçəkməcə Gölündən ayıran hissədən başlıyır. Sazlıderə və Altınşehir məhəllələrindən davam edən layihə Sazlıderə Baraj hövzəsi boyunca irəliləyəcək. Terkos və Durusu məhələnin kənarından Qara dənizə çatacaq. Alan böyüklüyü olaraq Arnavutköy 28.6 km, Küçükçekmece 7, Başakşehir 6.5, Ovçular 3.1 km ilçe sərhədləri içərisində olacaq.
“Kanal İstannbul”a niyə ehtiyac duyuldu?
1936-ci ildə imzalanan Montrö Boğazlar Müqaviləsi əsnasında illik 3 min gəmi boğazdan keçir. Ancaq illər keçdikcə bu sayı getdikcə artdı. Gərək boğaz trafikinin artması gərəksə yük gəmiləri keçid marşrutları və planlamalar üçün alternativ arayışların başlaması layihənin tətikləyicisi oldu. Hal-hazırda illik 50 min olan sayda gəmi, boğazdan keçir. Bu ədədin 2050-ci ildə 100 minə çatması gözlənilir. Günlük balıqçı və şəhər xəttləri ilə 2500 vasitə boğazı istifadə edir. Süveyş Kanalında illik 17 min gəmi keçir. Təbii ki coğrafiyalar səbəbiylə müqayisə çox sağlam nəticələr verməyə bilər ancaq vəziyyət etibarilə böyük bir fərq söz mövzusu. Bəzi hüquqçulara görə, bu layihənin Montrö müqaviləsinə istiqamətli də bəzi pozuntular doğura biləcək.
“Kanal İstanbul” layihəsi tarix etibarilə Roma İmperatorluğuna qədər əsaslanır. Bunun səbəbi İstanbul Boğazına alternativ bir su yolunun edilmə fikirləridir. 1550-ci ildə Qanuni Sultan Süleyman dövründə də gündəmə gəlib. Yaxın bir keçmişdə isə TUBİTAK-ın Elm və Texniki jurnalında 1990-ci ildə "İstanbul Kanalını Düşünürəm" adlı yazısıyla dövrün Enerji Nazirliyi müşaviri Yüksel Əhəmiyyət tərəfindən qeyd edilib.
Rəsmi adıyla “Kanal İstanbul”, şəhərin Avropa Yakasında həyat tapacaq. Hazırda Qara dəniz ilə Aralıq dənizi arasında alternativsiz bir keçid olan İstanbul Boğazındaki gəmi trafikini rahatlaşdırmaq adına Qaradəniz ilə Mərmərə dənizi arasında süni bir su yolu olma vəzifəsini alacaq. Kanalın uzunluğu 45 km, genişliği yüzeydə 145-150 m, tabanda ise yaklaşık 125 m olacak. Suyun dərinliği 25 m olacak. Bu kanalla birliktə İstanbul Boğazı tanker trafiyinə tamamilə baglanacaq. İstanbulda iki yeni yarımada, yeni bir də ada olacaq. Projektin dəmiryolları ve 3 cü havalimanlı ilə bağlantısı olacaq.1500 adamın çalışacagı layihənin dəyəri 65 milyard TL olaraq nəzərdə tutulur. Layihə müddətində çıxarılacaq olan torpağın da 3. Havalimanı layihəsində istifadə edilməsi hədəflənir.
Layihənin həyata keçiriləcəyi bölgələrdə bəzi boşaldılan alanlar olacaq. Məsələn ən çox Şahintəpədə yaşayan var. bu rəqəm 35 mindir. Proyekt tam başa gələnə qədər əmlak qiymətləri sürətlə artacaq. Məsələn, ötən il Arnavutköydə əmlak fiyatkarı 50 faiz artdı. Başakşəhirdə də əmlaklarda artım yaşandı.
Qey edeim ki, bu ilin fevral ayından Kanal İstanbul işləri sürətlə davam edir. Prezident Ərdoğan fevralın 8 də Roma ziyarətində iş adamları görüşündə konsorsium çağırışı ilə İtalyanlara bu layihəyə qoşulun çağırımışdı. Qazma işləri tamamlanarkən layihənin tender prosesi başlama mərhələsinə gəldi. Layihənin 2023-ci ildə tamamlanması hədəflənir.
Məlumat üçün başqa bir detaya da diqqət çəkək. Layihə İstanbul ətrafına qurulacaq yeni şəhər və su yolu proyektidir. Bu şəhərin dzaynı 1 milyon 200 min əhaliyə görə hazırlanmışdı. Ancaq uzun müzakirələrdən sonra "əhali çox sıxlaşar" səbəbiylə yeni şəhərin əhalisinin 500 min adama endirildi. Alınan məlumata görə yeni şəhər Kanal İstanbulun hər iki tərəfində 250 250 min ya da 300 200 min şəklində inşa ediləcək.
Kanal İstanbul üzərində Karayolları Ümumi Müdirliyinin 4 körpü tikəcək. İstanbul Böyükşəhər Bələdiyyəsinin də trafiki rahatlaşdırmaq üçün 2 körpü daha tikəcəyi ilə baglı açıqlama oldu. Beləcə kanalın üzərində ümumi 6 körpü inşa edilməsi planlaşdırılır. 2011-ci ildə açıqlanan planda isə ən az 8 ən çox 11 körpü olacağı deyilmişdi. Yeni şəhərdəki binalar ən çox 6 qat olaraq inşa ediləcəyi öyrənildi. İstanbula qurulacaq yeni şəhərdə təchiz sahələri, konfrans salonları, turizm mərkəzləri və parklar iştirak edəcək. Yeni şəhərdə şüşə arxitekturanın istifadə edilməyəcəyi, mövcud şəhərlərin xaricində xüsusiyyətli bir arxitekturayla hazırlanacagı öyrənildi. Bu şəhərdə tək binalar deyil, villa tipli mülklərin və ticarət mərkəzlərinin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan bir müddət öncə Kanal İstanbulla baglı verdiyi açıqlamada bıdirdi ki, hədəf, İstanbul boğazından keçən təhlükəli maddə daşıyan gəmilərdən qaynaqlı meydana gələ biləcək riskləri azaltmaqdıi." Bir digər hədəfimiz o bölgədə yaşayan vətəndaşlarımıza, su yolu üstündə şəhər saımaqdı. Beləliklə ıhali kələ kötür yerlərdə salənan binalardan daha müasir bir həyata köçəklər. Eyni zamanda məqsəd İstanbul kimi dünya metropolu olan şəhərdə su yolu daşımasından qaynaqlı həm ölkəmizin mövqeyini həm cazibəsini artırmaqdı"
Ahmet Arslanın sözlərinə görə, ekoloji şərtlər ilə flora və fauna vəziyyətini təsbit edilib. Mədən sahələri, sit sahələri, həssas sahələr, geoloji işləri, yer altı və yer üstü su qaynaqları, torpaq ehtiyatları, dənizçilik və nəqliyyat şəbəkələrinə təsir, yarma həcmi, kanal uzunluğu, kamulaştırma, yaşayış sahələrinə təsiri kimi faktorlar çərçivəsində yapılabilirliği nəzərə alınaraq 5 fərqli yol üzərində işlər davam etdirildi. Ədədi modelləşdirmə işləri daxilində, yapıma əsas Etüt layihəsinə təməl təşkil edəcək ön ədədi modelləşdirmə işləri tamamlandı. Buna bağlı olaraq da Kanal marşrutu boyunca yer altı suyu axınları təsbit edildi. Fərqli zəmin növləri təsbit edildi, bu zəminlərin hər birinin geçirimliliklərinin fərqli olduğu təyin olundu.17 min metr qazma 2017-ci ilin sonu etibarilə tamamlanıb. Küçükçekmece-Sazlıdere-duruşu "dəhlizinin Kanal İstanbul layihəsi üçün ən uyğun yol olaraq seçildiyini ifadə edərək," Küçükçekmece Gölündən girəcək və Qaradənizə çıxmış olacaq.
Bütün bu işlər edilərkən liman və logistika mərkəzi kimi inteqrasiya layihələrdə bununla birlikdə qiymətləndirildi. Qaradənizdə çıxacaq plomb vəsaitlərindən görə məntiqi mərkəzi olaraq istifadə ediləcək layihə sahəsi ... Və yenə Mərmərə dənizində plomb edilə biləcək süni adalar dəyərləndirilməli. Bu layihə çərçivəsində şimalda D-20 Quru yolu, ki 3. Havalimanı'nın olduğu yerdən 14 kilometrində bitirib xidmətə verilib. Çatalcaya qədər 3 gediş 3 gəliş zolaqlı hala gətirilmə çalışması da avqust ayında bitmiş olacaq. Layihə çərçivəsində Yavuz Sultan Səlim Körpüsü üzərindən keçib Avropa istiqaməti üzərindən keçən bir körpü olacaq. Sazlıbosna Quru yolu keçişinə bağlı bir yol daha çəkiləcək. Kəsim 7 adlanan körpü olacaq . Halkalı-Kapıkulə bir dəmiryolu qaynaqlı körpü geçişi daha olacaq. Eyni zamanda Marmara tərəfindəki 3 keçid Marmaray layihəsində oldugu kimi batırma balonla Küçükçekməcə gölünün altından keçirilməsi planlaşdlrılır.
Bu layihə çərçivəsində bəzi bölgələrdə əmlak və torpaq fiyatları da artacaq. Layihənin, Arnavutköy'ün Baklalı, Çilingər, Dursunköy, duruşu, Karaburun, Sazlıbosna, Tayakadın, Terkos, Yeniköy, Küçükçekmecə, Fatih, Stansiya, Kanarya, Yarımburgaz mahallələrindəki əmlak və torpaq qiymətlərinə təsir etməsi gözlənilir.
KÜÇÜKÇEKMECƏ
Bölgədə satılık konut kvadrat metr qiymətləri 3 min 361 manat olarkən, mənzil qiymətləri 252 min 089 lirə ilə 420 min 100 lirə arasında dəyişir. Bölgənin mənzil investisiya geri dönüş müddəti isə 16 il.
ARNAVUTKÖY
Arnavutköy rayonunda orta mənzil kvadrat metr qiymətləri 2 min 176 TLolarkən, geri dönüş müddəti 23 il oldu. Bölgədə satılık konut qiymətləri 163 min 220 TL ilə 272 min 000 TL arasında dəyişir.
İnanlar İnşaat İdarə heyəti Başçısı Serdar inan, layihənin dəstəklədiyini, ancaq detallarda səhv ola biləcəyini, detallarda doğru getmək lazım olduğunu ifadə etdi.
inan, 'Əcnəbiyə satışı başlatmamız və bu kanallar üzərində ediləcək lüks yaşayış binalarının da xaricilərə satmamız lazım. Türkiyənin nə böyük mədənİ nə nefti var. Bizim əlimizdə turizm və insanların yaşamaq istədiyi Gayrimenkullerimiz var. Bunun xaricilərə satışını ön plana almağımız lazımdır, İspaniyanın ispanya edən ərəblərə satdıqları 400 milyard avroluq daşınmazdı. Layihənin öz özünü maliyyəyə edə biləcək bir layihə olduğunu ifadə edən inan, Bir neçə yüz milyard dollar pul gətirə biləcək layihədi. Boğazda bu gün 30 milyon dollara satılan evlər var, ikinci boğazda da o qiymətlərə ev satıla bilər.
Sinpaş İdarə heyəti Başçısı Avni polad, İstanbulun dünyanın ən böyük metropollerinden biri olduğunu ifadə edərək proyektlə əlaqədar bu şərhi etdi: "Giriş ən daraldığı yerdə genişləndirir, İstanbulda bir çox şey sıxıldı, işdə sizə ən dar yerdən genişləndirmək bir layihə. Hər istiqamətiylə daralan istanbulu genişletebiləcək bir layihə. Layihə boğazın qorunması baxımından əhəmiyyətlidi. Ayrıca Montreux razılaşması səbəbiylə Türkiyənin Boğaza təmin edə bilmədiyi gəliri əldə etməsi səbəbiylə də əhəmiyyət daşıyacaq. Yaradacağı iqtisadiyyat və məşğulluq isə ən əhəmiyyətli nöqtəsi.
Şərhçilər eyni zamanda bildirdi ki, layihənin keçəcəyi bölgələlərdə torpaq və əmlakalrın bahalaşacagını duyan əhalə orda əmlak alqısını arırarlarsa bu onların istəklərinin əksi ola bilər. baha aldıqları əmlakalar dəyərindən aşagı qiymətlərə alınar və bu da vətəndaşın üzülməsinə səbəb olar. Yekun olaraq qeyd edim ki, Kanal İstanbul 3 cü bogaz şəhəridr. Bu şəhərin salınması ilə İstanbulun Anadolu və Avropa yakasında insan sıxlıgı azalacaq. Eyni zamanda İstanbulun saatrlarla sürən tıxacında xeyli azalma olacaq. Bu proyektə başqa bir ad versək "İstanbul genişlənir" deyərdik.
Məhsəti Şərif
“Kanal İstannbul”a niyə ehtiyac duyuldu?
1936-ci ildə imzalanan Montrö Boğazlar Müqaviləsi əsnasında illik 3 min gəmi boğazdan keçir. Ancaq illər keçdikcə bu sayı getdikcə artdı. Gərək boğaz trafikinin artması gərəksə yük gəmiləri keçid marşrutları və planlamalar üçün alternativ arayışların başlaması layihənin tətikləyicisi oldu. Hal-hazırda illik 50 min olan sayda gəmi, boğazdan keçir. Bu ədədin 2050-ci ildə 100 minə çatması gözlənilir. Günlük balıqçı və şəhər xəttləri ilə 2500 vasitə boğazı istifadə edir. Süveyş Kanalında illik 17 min gəmi keçir. Təbii ki coğrafiyalar səbəbiylə müqayisə çox sağlam nəticələr verməyə bilər ancaq vəziyyət etibarilə böyük bir fərq söz mövzusu. Bəzi hüquqçulara görə, bu layihənin Montrö müqaviləsinə istiqamətli də bəzi pozuntular doğura biləcək.
“Kanal İstanbul” layihəsi tarix etibarilə Roma İmperatorluğuna qədər əsaslanır. Bunun səbəbi İstanbul Boğazına alternativ bir su yolunun edilmə fikirləridir. 1550-ci ildə Qanuni Sultan Süleyman dövründə də gündəmə gəlib. Yaxın bir keçmişdə isə TUBİTAK-ın Elm və Texniki jurnalında 1990-ci ildə "İstanbul Kanalını Düşünürəm" adlı yazısıyla dövrün Enerji Nazirliyi müşaviri Yüksel Əhəmiyyət tərəfindən qeyd edilib.
Rəsmi adıyla “Kanal İstanbul”, şəhərin Avropa Yakasında həyat tapacaq. Hazırda Qara dəniz ilə Aralıq dənizi arasında alternativsiz bir keçid olan İstanbul Boğazındaki gəmi trafikini rahatlaşdırmaq adına Qaradəniz ilə Mərmərə dənizi arasında süni bir su yolu olma vəzifəsini alacaq. Kanalın uzunluğu 45 km, genişliği yüzeydə 145-150 m, tabanda ise yaklaşık 125 m olacak. Suyun dərinliği 25 m olacak. Bu kanalla birliktə İstanbul Boğazı tanker trafiyinə tamamilə baglanacaq. İstanbulda iki yeni yarımada, yeni bir də ada olacaq. Projektin dəmiryolları ve 3 cü havalimanlı ilə bağlantısı olacaq.1500 adamın çalışacagı layihənin dəyəri 65 milyard TL olaraq nəzərdə tutulur. Layihə müddətində çıxarılacaq olan torpağın da 3. Havalimanı layihəsində istifadə edilməsi hədəflənir.
Layihənin həyata keçiriləcəyi bölgələrdə bəzi boşaldılan alanlar olacaq. Məsələn ən çox Şahintəpədə yaşayan var. bu rəqəm 35 mindir. Proyekt tam başa gələnə qədər əmlak qiymətləri sürətlə artacaq. Məsələn, ötən il Arnavutköydə əmlak fiyatkarı 50 faiz artdı. Başakşəhirdə də əmlaklarda artım yaşandı.
Qey edeim ki, bu ilin fevral ayından Kanal İstanbul işləri sürətlə davam edir. Prezident Ərdoğan fevralın 8 də Roma ziyarətində iş adamları görüşündə konsorsium çağırışı ilə İtalyanlara bu layihəyə qoşulun çağırımışdı. Qazma işləri tamamlanarkən layihənin tender prosesi başlama mərhələsinə gəldi. Layihənin 2023-ci ildə tamamlanması hədəflənir.
Məlumat üçün başqa bir detaya da diqqət çəkək. Layihə İstanbul ətrafına qurulacaq yeni şəhər və su yolu proyektidir. Bu şəhərin dzaynı 1 milyon 200 min əhaliyə görə hazırlanmışdı. Ancaq uzun müzakirələrdən sonra "əhali çox sıxlaşar" səbəbiylə yeni şəhərin əhalisinin 500 min adama endirildi. Alınan məlumata görə yeni şəhər Kanal İstanbulun hər iki tərəfində 250 250 min ya da 300 200 min şəklində inşa ediləcək.
Kanal İstanbul üzərində Karayolları Ümumi Müdirliyinin 4 körpü tikəcək. İstanbul Böyükşəhər Bələdiyyəsinin də trafiki rahatlaşdırmaq üçün 2 körpü daha tikəcəyi ilə baglı açıqlama oldu. Beləcə kanalın üzərində ümumi 6 körpü inşa edilməsi planlaşdırılır. 2011-ci ildə açıqlanan planda isə ən az 8 ən çox 11 körpü olacağı deyilmişdi. Yeni şəhərdəki binalar ən çox 6 qat olaraq inşa ediləcəyi öyrənildi. İstanbula qurulacaq yeni şəhərdə təchiz sahələri, konfrans salonları, turizm mərkəzləri və parklar iştirak edəcək. Yeni şəhərdə şüşə arxitekturanın istifadə edilməyəcəyi, mövcud şəhərlərin xaricində xüsusiyyətli bir arxitekturayla hazırlanacagı öyrənildi. Bu şəhərdə tək binalar deyil, villa tipli mülklərin və ticarət mərkəzlərinin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan bir müddət öncə Kanal İstanbulla baglı verdiyi açıqlamada bıdirdi ki, hədəf, İstanbul boğazından keçən təhlükəli maddə daşıyan gəmilərdən qaynaqlı meydana gələ biləcək riskləri azaltmaqdıi." Bir digər hədəfimiz o bölgədə yaşayan vətəndaşlarımıza, su yolu üstündə şəhər saımaqdı. Beləliklə ıhali kələ kötür yerlərdə salənan binalardan daha müasir bir həyata köçəklər. Eyni zamanda məqsəd İstanbul kimi dünya metropolu olan şəhərdə su yolu daşımasından qaynaqlı həm ölkəmizin mövqeyini həm cazibəsini artırmaqdı"
Ahmet Arslanın sözlərinə görə, ekoloji şərtlər ilə flora və fauna vəziyyətini təsbit edilib. Mədən sahələri, sit sahələri, həssas sahələr, geoloji işləri, yer altı və yer üstü su qaynaqları, torpaq ehtiyatları, dənizçilik və nəqliyyat şəbəkələrinə təsir, yarma həcmi, kanal uzunluğu, kamulaştırma, yaşayış sahələrinə təsiri kimi faktorlar çərçivəsində yapılabilirliği nəzərə alınaraq 5 fərqli yol üzərində işlər davam etdirildi. Ədədi modelləşdirmə işləri daxilində, yapıma əsas Etüt layihəsinə təməl təşkil edəcək ön ədədi modelləşdirmə işləri tamamlandı. Buna bağlı olaraq da Kanal marşrutu boyunca yer altı suyu axınları təsbit edildi. Fərqli zəmin növləri təsbit edildi, bu zəminlərin hər birinin geçirimliliklərinin fərqli olduğu təyin olundu.17 min metr qazma 2017-ci ilin sonu etibarilə tamamlanıb. Küçükçekmece-Sazlıdere-duruşu "dəhlizinin Kanal İstanbul layihəsi üçün ən uyğun yol olaraq seçildiyini ifadə edərək," Küçükçekmece Gölündən girəcək və Qaradənizə çıxmış olacaq.
Bütün bu işlər edilərkən liman və logistika mərkəzi kimi inteqrasiya layihələrdə bununla birlikdə qiymətləndirildi. Qaradənizdə çıxacaq plomb vəsaitlərindən görə məntiqi mərkəzi olaraq istifadə ediləcək layihə sahəsi ... Və yenə Mərmərə dənizində plomb edilə biləcək süni adalar dəyərləndirilməli. Bu layihə çərçivəsində şimalda D-20 Quru yolu, ki 3. Havalimanı'nın olduğu yerdən 14 kilometrində bitirib xidmətə verilib. Çatalcaya qədər 3 gediş 3 gəliş zolaqlı hala gətirilmə çalışması da avqust ayında bitmiş olacaq. Layihə çərçivəsində Yavuz Sultan Səlim Körpüsü üzərindən keçib Avropa istiqaməti üzərindən keçən bir körpü olacaq. Sazlıbosna Quru yolu keçişinə bağlı bir yol daha çəkiləcək. Kəsim 7 adlanan körpü olacaq . Halkalı-Kapıkulə bir dəmiryolu qaynaqlı körpü geçişi daha olacaq. Eyni zamanda Marmara tərəfindəki 3 keçid Marmaray layihəsində oldugu kimi batırma balonla Küçükçekməcə gölünün altından keçirilməsi planlaşdlrılır.
Bu layihə çərçivəsində bəzi bölgələrdə əmlak və torpaq fiyatları da artacaq. Layihənin, Arnavutköy'ün Baklalı, Çilingər, Dursunköy, duruşu, Karaburun, Sazlıbosna, Tayakadın, Terkos, Yeniköy, Küçükçekmecə, Fatih, Stansiya, Kanarya, Yarımburgaz mahallələrindəki əmlak və torpaq qiymətlərinə təsir etməsi gözlənilir.
KÜÇÜKÇEKMECƏ
Bölgədə satılık konut kvadrat metr qiymətləri 3 min 361 manat olarkən, mənzil qiymətləri 252 min 089 lirə ilə 420 min 100 lirə arasında dəyişir. Bölgənin mənzil investisiya geri dönüş müddəti isə 16 il.
ARNAVUTKÖY
Arnavutköy rayonunda orta mənzil kvadrat metr qiymətləri 2 min 176 TLolarkən, geri dönüş müddəti 23 il oldu. Bölgədə satılık konut qiymətləri 163 min 220 TL ilə 272 min 000 TL arasında dəyişir.
İnanlar İnşaat İdarə heyəti Başçısı Serdar inan, layihənin dəstəklədiyini, ancaq detallarda səhv ola biləcəyini, detallarda doğru getmək lazım olduğunu ifadə etdi.
inan, 'Əcnəbiyə satışı başlatmamız və bu kanallar üzərində ediləcək lüks yaşayış binalarının da xaricilərə satmamız lazım. Türkiyənin nə böyük mədənİ nə nefti var. Bizim əlimizdə turizm və insanların yaşamaq istədiyi Gayrimenkullerimiz var. Bunun xaricilərə satışını ön plana almağımız lazımdır, İspaniyanın ispanya edən ərəblərə satdıqları 400 milyard avroluq daşınmazdı. Layihənin öz özünü maliyyəyə edə biləcək bir layihə olduğunu ifadə edən inan, Bir neçə yüz milyard dollar pul gətirə biləcək layihədi. Boğazda bu gün 30 milyon dollara satılan evlər var, ikinci boğazda da o qiymətlərə ev satıla bilər.
Sinpaş İdarə heyəti Başçısı Avni polad, İstanbulun dünyanın ən böyük metropollerinden biri olduğunu ifadə edərək proyektlə əlaqədar bu şərhi etdi: "Giriş ən daraldığı yerdə genişləndirir, İstanbulda bir çox şey sıxıldı, işdə sizə ən dar yerdən genişləndirmək bir layihə. Hər istiqamətiylə daralan istanbulu genişletebiləcək bir layihə. Layihə boğazın qorunması baxımından əhəmiyyətlidi. Ayrıca Montreux razılaşması səbəbiylə Türkiyənin Boğaza təmin edə bilmədiyi gəliri əldə etməsi səbəbiylə də əhəmiyyət daşıyacaq. Yaradacağı iqtisadiyyat və məşğulluq isə ən əhəmiyyətli nöqtəsi.
Şərhçilər eyni zamanda bildirdi ki, layihənin keçəcəyi bölgələlərdə torpaq və əmlakalrın bahalaşacagını duyan əhalə orda əmlak alqısını arırarlarsa bu onların istəklərinin əksi ola bilər. baha aldıqları əmlakalar dəyərindən aşagı qiymətlərə alınar və bu da vətəndaşın üzülməsinə səbəb olar. Yekun olaraq qeyd edim ki, Kanal İstanbul 3 cü bogaz şəhəridr. Bu şəhərin salınması ilə İstanbulun Anadolu və Avropa yakasında insan sıxlıgı azalacaq. Eyni zamanda İstanbulun saatrlarla sürən tıxacında xeyli azalma olacaq. Bu proyektə başqa bir ad versək "İstanbul genişlənir" deyərdik.
Məhsəti Şərif
